Data mining vs. process mining: wat is het verschil?

Big data, data mining, business intelligence, process mining…  We worden geregeld om de oren geslagen met deze termen, maar wat betekenen ze nu precies? Kort gezegd: allemaal hebben ze te maken met het verwerken van grote porties data die ons aangeleverd worden door onze vele informatiesystemen. Maar er zijn ook verschillen.

Met data mining zoeken we gericht naar verbanden in grote datasets met de bedoeling om tot vernieuwende inzichten te komen. Door statische data uit databases – de zgn. big data – te analyseren proberen we die verborgen verbanden om te vormen naar informatie die we voor verschillende doeleinden kunnen gebruiken. Data mining wordt onder meer toegepast in wetenschappelijk onderzoek, de detailhandel en de journalistiek.

Process mining is een relatief nieuwe discipline die gegroeid is uit de nood om de werelden van data mining en business process management met elkaar te verbinden. Data mining focust op de analyse van grote datasets, terwijl business process management gericht is op de modellering, beheersing en verbetering van bedrijfsprocessen. Process mining slaat de brug tussen de twee, omdat het data-analyse combineert met modellering, beheersing en verbetering van bedrijfsprocessen.

Data mining en process mining: wat hebben ze gemeenschappelijk?

Data mining en process mining hebben heel wat gelijkenissen. Beide technieken vallen onder Business Intelligence, nl. de analyse van grote porties data om tot belangrijke inzichten te komen. Beide gaan op een gelijkaardige manier te werk. Zowel data mining als process mining laten specifieke algoritmes los op data om verborgen patronen en verbanden te ontdekken. Het uiteindelijke doel van data mining en process mining is inzicht in uw cijfers verschaffen en zo de gebruikers tot betere beslissingen te laten komen.

Data mining vs. process mining: wat zijn de verschillen?

Patronen versus processen

Met data mining analyseren we data om patronen te ontdekken of te voorspellen. Bijvoorbeeld: welke doelgroepen kopen welke producten, waar heeft een marketingcampagne het grootste effect, enz… Data mining heeft geen directe link met bedrijfsprocessen, in tegenstelling tot process mining. Die laatste richt zich op het ontdekken, controleren en verbeteren van werkelijke bedrijfsprocessen. Door de analyse van data afkomstig uit IT-systemen die processen ondersteunen, geeft process mining een werkelijk, end-to-end beeld van hoe bedrijfsprocessen functioneren.

Statisch versus dynamisch

Data mining analyseert statische informatie, data zoals die op het moment van analyse beschikbaar is. Process mining daarentegen kijkt naar de totstandkoming van de data. Process mining technieken laten ook toe om processen dynamisch te genereren, gebaseerd op de meest recente gegevens. Process mining kan zelfs door middel van een live feed een realtimeoverzicht geven van bedrijfsprocessen.

Willekeurig versus gericht

Data mining zoekt naar verborgen patronen in dataverzamelingen, maar biedt geen antwoord op specifieke vragen. Process mining technieken daarentegen laten toe om specifiek op zoek te gaan naar antwoorden op duidelijk en vooraf gedefinieerde vragen.

Resultaten versus oorzaken

Een data mining analyse legt bepaalde patronen bloot, maar geeft geen antwoord op de vraag hoe die patronen tot stand zijn gekomen. Data mining beperkt zich louter tot het analyseren van resultaten. Process mining daarentegen wil inzicht geven in hoe de resultaten tot stand zijn gekomen. De techniek zoekt niet naar patronen in de data, maar naar oorzakelijke processen.

Mainstream versus afwijkingen

Bij data mining is het belangrijk om te focussen op de grote patronen binnen de dataset. Data die buiten deze mainstream patronen vallen, worden vaak niet meegenomen in de analyse. Bij process mining kunnen uitzonderingen net minstens even belangrijk zijn. Uitzonderingen zijn dan ook vaak een teken aan de wand van inefficiënties of opportuniteiten tot verbetering.

Wilt u weten hoe u process mining kunt toepassen voor procesoptimalisatie in uw bedrijf? Contacteer dan één van onze process mining consultants. 

Dennis Houthoofd - 11 december 2015